| Kryteria medyczne |
| Klasyfikacja Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (DSM-IV) Następujące kryteria muszą być spełnione, aby uprawnione było rozpoznanie ADHD: A (1) Sześć lub więcej z podanych poniżej objawów zaburzeń koncentracji uwagi musi utrzymywać się przez przynajmniej 6 miesięcy w stopniu utrudniającym adaptację (funkcjonowanie) dziecka bądź w stopniu niewspółmiernym do jego rozwoju. ZABURZENIA KONCENTRACJI UWAGI [dziecko] nie jest w stanie skoncentrować się na szczegółach podczas zajęć szkolnych, pracy lub w czasie wykonywania innych czynności. Popełnia błędy wynikające z niedbałości; często ma trudności z utrzymaniem uwagi na zadaniach i grach; często wydaje się nie słuchać tego, co się do niego mówi; często nie stosuje się do podawanych kolejno instrukcji i ma kłopoty z dokończeniem zadań szkolnych i wypełnieniem codziennych obowiązków, jednak nie z powodu przeciwstawiania się lub niezrozumienia instrukcji; często ma trudności ze zorganizowaniem sobie pracy lub innych zajęć; nie lubi, ociąga się lub unika rozpoczęcia zajęć wymagających dłuższego wysiłku umysłowego - jak nauka szkolna lub odrabianie zajęć domowych; często gubi rzeczy niezbędne do pracy lub innych zajęć np.: zabawki, przybory szkolne, ołówki, książki, narzędzia; łatwo rozprasza się pod wpływem zewnętrznych bodźców; często zapomina o różnych codziennych sprawach (2) Sześć lub więcej z podanych poniżej objawów nadruchliwości i impulsywności (nadpobudliwości psychoruchowej) musi się utrzymywać przez przynajmniej 6 miesięcy w stopniu utrudniającym adaptację (funkcjonowanie) dziecka bądź w stopniu niewspółmiernym do jego rozwoju. NADRUCHLIWOŚĆ [dziecko] ma często nerwowe ruchy rąk lub stóp bądź nie jest w stanie usiedzieć w miejscu; wstaje z miejsca w czasie lekcji lub w innych sytuacjach wymagających spokojnego siedzenia; często chodzi po pomieszczeniu lub wspina się na meble w sytuacjach, gdy jest to zachowanie niewłaściwe - w szkole, w pracy , w domu; często ma trudności ze spokojnym bawieniem się lub odpoczywaniem; często jest w ruchu; "biega jak nakręcone"; często jest nadmiernie gadatliwe. IMPULSYWNOŚĆ często wyrywa się z odpowiedzią zanim pytanie zostanie sformułowane w całości; często ma kłopoty z zaczekaniem na swoją kolej; często przerywa lub przeszkadza innym (np. wtrąca się do rozmowy lub zabawy). B Niektóre upośledzające funkcjonowanie dziecka objawy zaburzeń koncentracji uwagi lub nadpobudliwości psychoruchowej (nadruchliwości, impulsywności) ujawniły się przed 7 rokiem życia dziecka. C Upośledzenie funkcjonowania dziecka spowodowane tymi objawami występuje w dwóch lub więcej sytuacjach (np. w szkole i w domu). D Stwierdza się klinicznie istotne upośledzenie funkcjonowania społecznego, zawodowego lub szkolnego (w zakresie edukacji). E Objawy u dziecka nie występują w przebiegu przetrwałych zaburzeń rozwojowych, schizofrenii lub innych psychoz i nie można ich trafniej uznać za objawy innego zaburzenia psychicznego (np. zaburzeń nastroju, lękowych, dysocjacyjnych lub nieprawidłowej osobowości). Wg.: Diagnostic and Statistic Manual of Mental Disorders. Fourth Edition. Washington; American Psychiatric Association 1994, s. 78-85 - tłumaczenie M. Liwska, T. Wolańczyk, A. Kołakowski ICD-10. Badawcze Kryteria Diagnostyczne. Rozpoznanie zaburzeń hiperkinetycznych do celów badawczych wymaga stwierdzenia wyraźnie nieprawidłowego nasilenia zaburzeń uwagi, nadmiernej aktywności i niepokoju, które wzmagają się w różnych sytuacjach i utrzymują się w czasie, a które nie są spowodowane przez inne zaburzenia, takie jak autyzm i zaburzenia afektywne. G1. Brak uwagi. Co najmniej 6 z następujących objawów braku uwagi utrzymywało się przez co najmniej 6 miesięcy w stopniu prowadzącym do nieprzystosowania lub niezgodnych z poziomem rozwoju dziecka. Częste niezwracanie bliższej uwagi na szczegóły lub częste beztroskie błędy w pracy szkolnej, pracy lub w innych czynnościach. Częste niepowodzenia w utrzymaniu uwagi na zadaniach lub czynnościach związanych z zabawą Często wydaje się nie słyszeć co zostało do niego (do niej) powiedziane Częste niepowodzenia w postępowaniu według instrukcji albo w kończeniu pracy szkolnej, pomocy w domu lub obowiązków w miejscu pracy (ale nie z powodu zachowania opozycyjnego, ani niezrozumienia poleceń). Często upośledzona umiejętność organizowania zadań i aktywności. Częste unikanie lub silna niechęć do takich zadań, jak praca domowa wymagająca wytrwałego wysiłku umysłowego. Częste gubienie rzeczy niezbędnych do niektórych zadań lub czynności, jak wyposażenie szkolne, ołówki, książki, zabawki lub narzędzia Często łatwa odwracalność uwagi przez zewnętrzne bodźce. Częste zapominanie w toku codziennej aktywności G2. Nadmierna aktywność. Co najmniej trzy z następujących objawów nadmiernej aktywności utrzymywały się przez co najmniej 6 miesięcy w stopniu prowadzącym do nieprzystosowania lub niezgodnym z poziomem rozwoju dziecka: Często niespokojnie porusza rękoma lub stopami, albo wierci się na krześle Opuszcza siedzenie w klasie lub w innych sytuacjach, w których oczekiwane jest utrzymanie pozycji siedzącej. Często nadmierne rozbieganie lub wtrącanie się w sytuacjach, w których jest to niewłaściwe (w wieku młodzieńczym lub u dorosłych może występować jedynie poczucie niepokoju). Często przesadna hałaśliwość w zabawie lub trudność zachowania spokoju w czasie wypoczynku. Przejawia utrwalony wzorzec nadmiernej aktywności ruchowej, praktycznie nie modyfikowany przez społeczny kontekst i oczekiwania G3. Impulsywność Co najmniej trzy z następujących objawów impulsywności utrzymywał się przez co najmniej 6 miesięcy w stopniu prowadzącym do nieprzystosowania lub niezgodnym z poziomem rozwoju dziecka: Często udziela odpowiedzi zanim pytanie jest dokończone. Często nie umie czekać w kolejce lub doczekać się swej rundy w grach lub innych sytuacjach grupowych. Często przerywa lub przeszkadza innym (np. wtrąca się do rozmowy lub gier innych osób). Często wypowiada się nadmiernie bez uwzględnienia ograniczeń społecznych. G4. Początek zaburzenia nie później niż w wieku 7 lat G5. Całościowość Kryteria są spełnione w więcej niż w jednej sytuacji, np. połączenie braku uwagi i nadaktywność występujące i w szkole i w domu lub zarówno w szkole, jak i w innych okolicznościach, gdzie dzieci są obserwowane, takich jak klinika (potwierdzenie takiej sytuacyjnej rozpiętości zwykle będzie wymagało informacji z więcej niż jednego źródła, relacje rodziców na temat zachowania w klasie mogą okazać się niewystarczające). G6. Objawy G1-G3 powodują istotne klinicznie cierpienie lub upośledzenie w zakresie funkcjonowania społecznego, szkolnego lub zawodowego. G7. Zaburzenie nie spełnia kryteriów całościowych zaburzeń rozwojowych, epizodu maniakalnego, epizodu depresyjnego, ani zaburzeń lękowych. Wg.: Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD – 10, Badawcze Kryteria Diagnostyczne, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Versalius” IPiN, Kraków-Warszawa 1998 – tłumaczenie Prof. dr hab. med. J. Wciórka. |