Grupa: Administrator 
Lokalizacja: Admin
Posty: 1590 #287520
Od: 2009-6-1
| Wykorzystywanie seksualne nieletnich jest bez wątpienia bardzo drażliwym tematem wartym chwili zastanowienia. Ochrona dzieci przed nadużyciem seksualnym jest niezmiernie ważna. Przepis mający chronić dzieci to art. 200 § 1 Kodeksu Karnego, który głosi:
Kto obcuje płciowo z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszcza się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadza ją do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Według danych z Prokuratury Rejonowej w Ostrowi Mazowieckiej w roku 2007 w powiecie ostrowskim odnotowano 9 takich przypadków. 5 z nich trafiło do sądu z aktami oskarżenia i 4 procesy zakończyły się już wyrokami, 2 zostały przekazane do wydziału rodzinnego, 2 umorzono. W 2008 roku odnotowano również 9 podobnych przypadków. W 4 z nich wniesiono akty oskarżenia, w 3 zapadły już wyroki. Kary wahały się od 3 do 4 lat pozbawienia wolności. Nie było wyroków uniewinniających. Najmłodsze z dzieci, wobec których dopuszczono się wykorzystywania seksualnego, miało 4 lata, najstarszym do 15 lat brakowało kilku tygodni. Najczęstszymi sprawcami byli ojcowie, wujkowie, konkubenci, czasem też rówieśnicy. Zawiadomienie o przestępstwie składały przeważnie matki pokrzywdzonych nieletnich.
O zjawisku pedofilii rozmawialiśmy z Anną Bakułą - biegłym psychologiem.
RED: Jaka jest pani rola w postępowaniu dotyczącym wykorzystywania seksualnego dzieci?
ANNA BAKUŁA: W większości przypadków, jeśli zachodzi podejrzenie wykorzystywania seksualnego, jestem powoływana jako biegły psycholog, ponieważ prawo nakazuje, by podczas składania zeznań przez dziecko był ktoś taki obecny .Uczestniczę podczas przesłuchania dziecka przez sędziego i prokuratora. Mogę też dopytać o różne rzeczy, ale przede wszystkim obserwuję, jak dziecko się zachowuje, słucham tego, co mówi i ewentualnie jeszcze zadaję kilka pytań. Potem przedstawiana piśmie moją ocenę stanu psychicznego dziecka. Oceniam, jaki jest jego stan psychiczny ,emocjonalny, a także, czy może mieć skłonności do kłamstwa, bo przecież dzieci czasem fantazjują. Jeżeli istnieje taka potrzeba wykonuję badania ambulatoryjne. U małych dzieci analizuje testy rysunkowe, u starszych inne. Dla mnie jednak zawsze najważniejsze jest to , co dziecko mówi i jak się zachowuje. Wydaję opinię, czy istnieje prawdopodobieństwo, że dziecko zostało wykorzystane seksualnie. Najmłodsze dzieci, które zdarzyło mi się przesłuchiwać, miały 3-4 lata. One takich rzeczy nie zmyślają, bo niby dlaczego tak małe dziecko miałoby kłamać, że ktoś je dotykał w miejsca intymne.
Muszę przyznać, że nasza prokuratura jest niezwykle delikatna w tych sprawach i naprawdę wspaniale pracuje z poszkodowanymi dziećmi. Prokuratorzy i Sędziowie znają i rozumieją to zagadnienie. Jednak rola biegłego psychologa nie polega tylko na ocenie stanu psychicznego dziecka. Dbam też, aby przy przesłuchaniu nie przekroczono pewnych granic. Zachowuję się tak, by dzieci wiedziały, że jestem blisko i że chcę im pomóc.
RED: Jakie są podstawowe objawy wykorzystywania seksualnego dziecka?
A.B.: Świadczą o tym pewne symptomy. Psychologowie mają je podzielone, bo małe dzieci reagują inaczej niż starsze. Przede wszystkim zmianie ulega zachowanie dzieci. Zmieniają się ich relacje z rodzicami i rówieśnikami. Małe dziewczynki, które do tej pory zachowywały się normalnie, prowokacyjnie zaczepiają dorosłych mężczyzn, np. siadają im na kolana, całują, dotykają miejsc intymnych. Są też inne objawy, np. bóle brzucha , częste infekcje narządów płciowych, masturbacja, lęki przed zaśnięciem, pojawiające się wulgaryzmy słowne
RED: Czy w przypadku braku dowodów medycznych łatwo jest udowodnić, że dziecko było wykorzystywane?
A.B.: Czasem dziecko mówi o tym, czasem rysuje, a dopytane zaczyna mówić. Dziecko często sygnalizuje, ze jest krzywdzone, tylko my, dorośli tego nie widzimy.
Trudności w ocenie , czy takie fakty miały miejsce związane są też z tym, że nie każdy pedofil gwałci, część z nich tylko dotyka. Są też tacy, którzy wycofują się, kiedy dziecko nie chce i zaczyna płakać. Badanie lekarskie nic może nie wykazać i tylko słowa dziecka są jakimś dowodem. Ważne jest to, co ono opowiada i analiza sposobu jego zachowania. Są znane przypadki, kiedy ojciec np. nie gwałcił córki, tylko masturbował się na nią i na pościel, w której ona spała. Prokuratura mogła to sprawdzić innymi metodami. Było to badanie próbek DNA z pościeli, by sprawdzić, czy są na niej ślady nasienia itd.
RED: Jak wygląda praca z dziećmi, które mają deficyty rozwojowe?
A.B.
Dzieci upośledzone statystycznie częściej mogą paść ofiarą przestępstw, ponieważ maja właśnie osłabione możliwości obrony. Jednak dziecko niepełnosprawne umysłowo też może opowiedzieć o swojej krzywdzie. Prostymi słowami, pokazując, gdzie było dotykane, przekazuje, co np. wujek lub tata robił i czy to bolało. Bywa też tak, jak w przypadku dziewczynki niepełnosprawnej w stopniu umiarkowanym, która sama zaczęła o tym mówić, tak jak potrafiła, do osób niezwiązanych z rodziną. A one zawiadomiły potem ograny ścigania.
RED: Czy rola biegłego psychologa przy tak drażliwych sprawach nie obciąża pani emocjonalnie?
A.B: A jak pani myśli? Praca z przemocą i wykorzystywaniem seksualnym jest niezwykle trudna. To nie jest tak, że idę, słucham czegoś takiego, wychodzę i zaraz o tym zapominam. Przeżywam to za każdym razem ,i muszę powiedzieć, że im jestem starsza tym bardziej , ale muszę sobie z takim obciążeniem radzić. Dla mnie ważne jest to, że w dziedzinie wykorzystywania seksualnego czuję się kompetentna zawodowo. Zatem mogę pomóc przy wykryciu przestępstwa .Orzekam we wszystkich okolicznych prokuraturach, w tych sprawach nigdy nie odmawiam udziału. Jestem winna to dzieciom, los dzieci krzywdzonych zawsze bardzo mnie obchodzi.
RED: Czy w zakresie ochrony i pomocy ofiarom przestępstw można w Polsce zaobserwować zmiany na lepsze?
A.B.: Z pewnością tak. Jest to proces zapoczątkowany w latach 80-tych w związku z uchwaleniem ustawy „O wychowaniu w trzeźwości”. Gminy zaczęły przejmować na siebie obowiązek zajmowania się również sprawami przemocy w rodzinie. Powstała cała sieć poradni zajmujących się leczeniem uzależnień, które są często miejscem pierwszego kontaktu dla ofiar przemocy. Towarzyszy temu uświadamianie społeczeństwa, zmienianie myślenia na ten temat. Takie otwieranie zamkniętych wcześniej szczelnie drzwi. Dużo dobrego zrobiło lecznictwo odwykowe oraz komisje alkoholowe.
W tej chwili jest też mnóstwo szkoleń. Ja sama prowadzę z ramienia MEN-u szkolenia na temat zapobiegania niedostosowaniu społecznemu dzieci i młodzieży. Poruszam tam temat wykorzystywania seksualnego dzieci. 44% narkomanów w placówkach stacjonarnych to osoby, które w dzieciństwie wykorzystywano seksualnie. Często jest tak, że i pedofile byli w ten sposób wykorzystywani.
Na szczęście jest ogromna możliwość profilaktyki tego zjawiska. Musimy docierać do rodziców, rodzin i edukować ich, mówić, że to się może zdarzyć. Nauczyciele, pedagodzy szkolni, pediatrzy powinni wiedzieć, na jakie zachowanie zwrócić uwagę. Lekarz musi mieć świadomość, że może to nie jest przypadek, jeśli matka po raz kolejny zgłasza się z 5-letnią dziewczynką, mającą zapalenie narządów rodnych oraz upławy, problemy ze snem tak, że trzeba być przy jej zasypianiu i inne objawy. Jeżeli pediatra jest uświadomiony, a większość już jest, to wtedy wiadomo, co z tym robić.
RED: Czy dzieci bywają też ofiarami wykorzystywania seksualnego przez inne dzieci?
A.B: Dzieci wykorzystywane seksualnie często robią to z innymi dziećmi, ponieważ dochodzi do ich rozbudzenia seksualnego. 7-letnia, wykorzystywana dziewczynka masturbowana przez kogoś z rodziny albo sąsiada odkrywa, że czynność awersyjna budząca z jednej strony niepokój sprawia jej jednak pewną przyjemność i zaczyna robić to z innymi dziećmi. To, że dziecko się masturbuje, może być symptomem wykorzystywania seksualnego, bo ktoś to dziecko mógł już wcześniej rozbudzić. Może też być jednak tego inna przyczyna np. choroby dermatologiczne, pasożyty, ogólny niepokój dziecka, zaniedbanie emocjonalne przez rodziców czy też dziecko jest stale świadkiem zbliżeń seksualnych rodziców ,a atmosfera w domu nacechowana jest seksualnością.
RED: Jak wygląda w Polsce leczenie pedofilii?
A.B: Leczenie pedofilii nie jest prostą sprawą, choć zjawisko to dobrze opisano. Były badania zarówno tych, którzy siedzą w więzieniach, jak i nie. Generalnie pedofile nie chcą się leczyć. Większość z nich, przeszło 80%, mówi: „Nie, nie chcę nic z tym robić, bo ja tak mam.” Jest to jego orientacja seksualna i przeorientowanie jest niemożliwe. Natomiast lekami można całkowicie obniżyć popęd seksualny. Jednak, jeśli pedofil zechce, w każdej chwili może przestać je brać.
Wydaje mi się, że jeżeli ktoś molestuje seksualnie dzieci, zgwałci dziecko, powinien odbyć przewidzianą karę pozbawienia wolności i kara powinna być surowa, znacznie surowsza niż jest obecnie. Pokrzywdzone dziecko szkody będzie odczuwać przez całe życie. Zasada powinna być prosta: złamałeś prawo, idziesz siedzieć.
W czasie pobytu w więzieniu pedofil ma szansę i może poddać się terapii wygaszającej jego popęd seksualny. Powiedzmy jednak, że, odbywając karę 5 lat pozbawienia wolności, bierze tabletki i jego popęd seksualny ulega wygaszeniu. Natomiast po wyjściu, gdy przestanie brać leki, jego popęd znowu wzrasta i pedofil znowu szuka okazji. W innych krajach taki człowiek ma zakaz opuszczania swojego domostwa, może się poruszać w obrębie ulicy i jest zaobrączkowany, co ułatwia jego kontrolę. W niektórych państwach posuwają się do tego, że publikują listy pedofilów na terenie , gdzie oni mieszkają, co według mnie nie jest w porządku. Może się przecież zdarzyć, że pedofil po odbyciu kary nie zrobi tego ponownie. Dlaczego? Może się tak mocno bać ponownej kary, że ograniczy się do masturbacji i siedzenia w Internecie .Może na stałe brać leki, może też pomimo potrzeb seksualnych przestać nagabywać dzieci. Ostatecznie cuda się zdarzają.
RED: Dziękuję za rozmowę.
Z Anną Bakułą biegłym psychologiem sądowym rozmawiała Anna Skarzyńska
_________________
A gdy serce twe przytłoczy myśl, że żyć nie warto,
z łez ocieraj cudze oczy, chociaż twoich nie otarto. |
