Grupa: Administrator 
Lokalizacja: Admin
Posty: 1590 #273275
Od: 2009-6-1
| "Dla tych, którzy czasem mają wątpliwości"
____________________________________________________________
Autor: Judyta Glenc i Iwona Urbanek
"Psychologia i Rzeczywistość" nr 1/2002
____________________________________________________________
Świat, w którym żyjemy pełen jest sprzeczności i niedomówień. Niełatwo jest znaleźć ostoję, życiową przystań. A jeśli już znajdziemy oparcie w czymś lub w kimś, to i tak mamy wątpliwości, czy aby na pewno nasz wybór jest słuszny. Warto wówczas przypomnieć i uświadomić sobie, że istnieją wartości, które z pewnością będą nam podporą w trudnych chwilach naszego życia. Jeśli spotkała Cię przykrość, krzywda lub po prostu zwątpiłeś w życie, przeczytaj poniższy tekst, a przekonasz się, że warto żyć, a przede wszystkim warto wierzyć. W życiu, mimo wszystko, trzeba mieć nadzieję... Podejrzewamy, że Twoja hierarchia wartości jest inna od naszej, każdy przecież człowiek ma takową własną, charakterystyczną tylko dla niego. Są jednak wartości uniwersalne, ponadczasowe, które dla ludzi zawsze będą miały szczególne znaczenie. Może będą występować w innej kolejności, ale będą obecne w życiu każdego człowieka na pewno. Naszym zdaniem najbardziej cennymi wartościami, zasadniczo niezmiennymi na przestrzeni lat i "odpornymi"; na wszelkie przeobrażenia społeczne, edukacyjne i kulturowe są: miłość, przyjaźń, rodzina, wolność, uczciwość, religia i wiara, praca oraz mądrość.
Miłość
Miłość jest, według nas, największą ponadczasową wartością. Średniowieczny filozof Boecjusz mówił, że "miłość to niebiosów władczyni";. Istotnie, człowiek kochający miłością płomienną, gorącą odnajduje w sobie nieprzebrane źródła energii, zapału i optymizmu. Wszak najlepsze, najwspanialsze wartości kultury powstały pod jej inspirującym wpływem bądź z cierpień zrodzonych jej brakiem. Współczesny mędrzec mówi, że "miłość jest poważnym zaburzeniem życia duchowego i ludzie muszą prędko umierać, jeżeli ich miłość ma być dozgonna" oraz, że "tylko papierowe kwiaty nie więdną nigdy". Dobrze jest wówczas, gdy miłość jest wzajemna, gdy jest całkowitym, szczerym i otwartym, obustronnym nastawieniem w kierunku najdalej posuniętej życzliwości i przyjaźni. Oddając komuś całego siebie rezygnujemy z miłości własnej, z egoizmu, z bezwzględności, bezduszności i brutalności, także wobec ludzi uczuciowo nam obojętnych. Brak miłości jest jak zgon, jak pogrzebanie za życia. Samotność jest najbardziej bolesnym doświadczeniem ludzkiego istnienia i dlatego wielu rezygnuje z miłości tylko dlatego, by jej nie utracić. My nie jesteśmy w stanie zaakceptować życia bez miłości. Nie zdołałybyśmy się jej wyrzec, nawet gdyby kuszono nas najwyższymi zaszczytami. Bardzo ważne jest wychowywanie dzieci w atmosferze miłości, zaufania, serdeczności i wzajemnej życzliwości, bo w ten sposób są bardziej otwarte dla ludzi i na świat. Łatwiej im zyskać przyjaźń innych a i same są zdolne do wielkiego uczucia. Miłość jest tym uczuciem. Które jest uniwersalne, ponadczasowe i ponadpokoleniowe.
Rodzina
Bardzo cenną wartością jest, naszym zdaniem, także rodzina. Faktem jest, że obecnie większość stanowią ludzie pochłonięci robieniem kariery, zarabianiem dużej ilości pieniędzy, dążeniem do władzy. Zapominają o tym, jak ważna jest rodzinna atmosfera i ciepło domowego ogniska. Dopiero w Święta Bożego Narodzenia zdają sobie sprawę, jak bardzo są samotni. Należałoby więc zadać sobie pytanie: czy pieniądze, sława są do tego stopnia niezbędne, aby poświęcić dla nich tak drogocenną wartość – jaką jest rodzina?! Niektórzy z kolei mając rodzinę, nie potrafią o nią zadbać. Zajęci pracą rodzice nie poświęcają czasu swym dzieciom, które pozbawione miłości, ale za to posiadające wiele pieniędzy, które powinny im zrekompensować brak ciepła rodzicielskiego, uciekają z domów, sięgają po alkohol i narkotyki. W naszej opinii w przeszłości rodzina posiadała większe znaczenie. Rodziny, choć biedne a liczne, były szczęśliwe i bezpieczne. W latach 60-tych i 70-tych emancypacja kobiet sprawiła, że i one zaczęły poświęcać się karierze zawodowej, piastować wysokie stanowiska. Dla awansu zawodowego rezygnowały z założenia rodziny. Tak więc zanikły piękne zwyczaje rodzin wielopokoleniowych. Uważamy, że należy zadbać o to, aby tak wychować dzieci, żeby w przyszłości wzorując się na własnej rodzinie i w oparciu o ideały tu zdobyte, założyły własne szczęśliwe rodziny. Dzieci i młodzież muszą wiedzieć, jak cenna jest rodzina w czasach, w których nie brakuje samotności, bólu i cierpienia. Powinna być ona naszym azylem, naszą arkadią, która chroni przed smutkiem oraz poczuciem bezsensu istnienia.
Wolność
Wartością jest również wolność, czyli brak wszelkiego przymusu. To możliwość czynienia i osiągania tego, co uważamy za słuszne i czego pragniemy; to nieobecność tego, czego nie znosimy, nie lubimy czy nie pochwalamy. Obecnie wychowuje się dzieci i młodzież w sposób zapewniający im wolność w dorosłym życiu, wolność wyboru wartości. Rodzice zachęcają nas do nauki, abyśmy w przyszłości mogli wybrać odpowiednią dla nas pracę, stać się od nich niezależni, żyć na własny rachunek. Wolność może być rozumiana na wielorakie sposoby. Więzień widzi wolność w wyjściu z więzienia, dla kobiety nękanej przez brutalnego męża wolnością będzie ucieczka od niego, młodzież wierzy, że dopiero po ukończeniu osiemnastego roku życia będzie naprawdę wolna. Wydaje nam się jednak, że wolność okazała się największą i najwyższą wartością w czasach wojny światowej czy w ogóle jakiejkolwiek wojny. Ludzie pozbawieni godności osobistej, domów i wszystkiego co do życia potrzebne, marzyli jedynie o tym, aby znów mogli stać się wolni, normalnie żyć i funkcjonować. Dzisiaj nie doceniamy tak wolności, ponieważ współczesne dobrodziejstwa i zdobycze są dla nas sprawą tak naturalną, jak to, że oddychamy. Zresztą tak jest ze wszystkim. Zaczynamy doceniać to co mamy, dopiero gdy nam tego zabraknie.
Uczciwość
Uczciwość polega na respektowaniu przyjętych reguł postępowania, co wyrażamy jawnie lub w sposób milczący. Uczciwość jest podstawą, na której budujemy własną osobistą godność. Nieuczciwość wobec innych prowadzi bowiem, prędzej czy później, do osobistej porażki, do rozpadu więzi z otoczeniem, do zaprzepaszczenia zaufania, do izolacji i społecznej banicji. Trzeba przyznać, że dawniej ludzie byli bardziej uczciwi, nie było tylu kłamstw, obłudy, nienawiści. Uczciwość ostatnimi czasy, niestety, straciła na wartości, została wyparta przez zapobiegliwość graniczącą z oszustwem i łamaniem prawa. Ludzie jakoś z biegiem lat przywykli do tego, że nikt im nie patrzy na ręce, a tzw. ambicja zawodowa nie gra większej roli tam, gdzie producent jest anonimowy. Do nieuczciwości skłania ludzi także brak wiary w to, że uczciwość popłaca. Dlatego coraz częściej słyszy się, że uczciwość to relikt przeszłości nie zasługujący na to, aby go odkurzać. Z drugą częścią zdania absolutnie się nie zgadzamy. Oczywiście, że uczciwość zasługuje na to, by być wartością, dla której wychowuje się dzisiejsze pokolenie. Uczciwość jest czymś dobrym, a przecież wychowanie do wyboru takich wartości jest chwalebne.
Religia i wiara
Bóg jest towarzyszem i przyjacielem niezawodnym, wyrozumiałym, opiekuńczym, łaskawym i nieustannie kochającym Ojcem, który zawsze zrozumie, zawsze wybaczy i któremu można powierzyć wszystkie sekrety własnego sumienia. Jest hipostazą i supozycją, z którą łatwiej było i jest żyć, tak jak łatwiej jest znosić trudy życia mając świadomość, iż dzięki naszym wysiłkom zostaną one przezwyciężone. Bóg obdarza wierzącego miłością niewzruszoną: wie wszystko i wszystko może wybaczyć, a przy tym nie opuści w najbardziej ciężkich chwilach. Taki Bóg może wielu ludziom zastąpić brak miłości "ziemskiej" i umożliwia im zgodne życie obok siebie, bez wielkich uczuć, ale i bez wielkich dramatów. Religia jest wówczas ratunkiem i trwałym punktem oparcia w bezmiarze ludzkiej rezygnacji, rozpaczy i zagrożenia. Ludzie niewierzący znają gorycz i ciężar chwil, w których są sami, bez bratniej duszy obok, gorycz chwil pełnych zwątpień i tragicznych wahań.
Praca
Często słyszymy hasła typu: "Praca najwyższą wartością"; czy "Praca najwyższym moralnym obowiązkiem człowieka". Ale istnieją ludzie, którzy podpisują się pod nimi, by za chwilę je lekceważyć. Wystarczy rozejrzeć się wokół siebie, a okaże się, że wielu ludzi nie traktuje pracy jako najwyższej wartości, ale jako środek nacisku i przymusu. Praca pełni funkcję kary w więzieniach, jest przewidziana jako kara w regulaminie służby wojskowej. Może też być środkiem represyjnym w szkole i w domu, choć powinna mieć wówczas charakter wychowawczo-resocjalizacyjny. Widzimy zatem, że praca pełni w życiu wielorakie funkcje i jej dodatnia ocena nie zawsze jest tak oczywista, jak na przykład ocena życia, zdrowia, wiedzy, miłości czy patriotyzmu. Bo czyż można karać zdrowiem lub wiedzą?! Praca dla siebie, na swoim i dla najbliższych, praca wolna i godna ludzkiego miana – była marzeniem pokoleń. Uzyskanie i zapewnienie sobie godziwej pracy było identyfikowane z wywalczeniem prawa do istnienia. Z pewnością w dzisiejszych czasach sytuacja wygląda o wiele lepiej, to oczywiste. Choć i tak w niektórych regionach świata, pewnie i w Polsce, ludzie są wykorzystywani do pracy.
Dziś, gdy jednym z dominujących problemów społecznych jest bezrobocie, pracę należy sobie cenić i szanować. Trudno ją znaleźć, dlatego nie można narażać się na jej utratę z powodów, których można uniknąć. Rodzice chcą zapewnić swoim pociechom jak najlepsze warunki do nauki. Oczywiście ci, których na to stać. I w takich sytuacjach należy wykorzystać szansę w życiu, by zdobyć wykształcenie. Z nim bowiem o wiele łatwiej o godziwą, względnie dobrze płatną pracę. Nasi dziadkowie, a nawet ojcowie wiele by dali, aby móc się uczyć. Jednak trudna sytuacja materialna rodziców im na to nie pozwoliła. Dlatego szli do pracy, by wspomóc rodzinę finansowo. A mimo to potrafią cieszyć się tą pracą do dziś. Efekty naszych działań powinny nam dawać poczucie własnej wartości, a to jest psychiczną podstawą naszego istnienia. Świadomość, że jest się potrzebnym innym ludziom jest tym czynnikiem, który pozwala nam przetrwać nawet najtrudniejsze chwile. Praca jest więc najskuteczniejszym sposobem działania na rzecz innych, zatem jest ona najskuteczniejszym sposobem ochrony własnego bytowania. A to już jest dostatecznie ważny powód, by traktować ją jako istotny, integralny czynnik życia.
Mądrość
Podobnie, jak praca, jest ona wartością uniwersalną. Mądrość to umiejętność wyciągania wniosków z popełnionych błędów oraz zdolność przewidywania skutków. Mądrością jest więc wiedza wzbogacona wyobraźnią. Sama wyobraźnia jest bezsilna bez wiedzy. Wszyscy powinni mieć świadomość możliwości popełniania błędów. Jednak nie możemy być za to bezustannie karceni, upominani i wyśmiewani. Musimy być zapewniani o tym, że mądrość polega na uczeniu się na błędach, co w przyszłości pozwoli nam na ich unikanie.
Podsumowanie
Reasumując, pragniemy zwrócić uwagę, że wszystkie wskazane przez nas wartości zawierają się w jednej: w szczęściu. Do niego dążymy wszyscy, mężczyźni i kobiety, biedni i bogaci, ludzie różnych ras i pochodzący z odmiennych klas społecznych: każdy chce być szczęśliwy. Należy jednak pamiętać, że nie wystarczy do szczęścia sama praca, rodzina czy uczciwość, bo czynniki szczęścia działają tylko w zespołach. Wartości są od życia nieodłączne, dostarczają motywów i celów wszelkiej świadomości aktywności ludzkiej. Bez nich życie ludzkie straciłoby głębszy sens. Każdy z nas jest wychowywany, być może, do wyboru innych wartości. Ważne jest jednak, aby te wartości okazały się dla nas właściwe i abyśmy, dzięki nim, postępowali dobrze w życiu, abyśmy po prostu byli szczęśliwi.
Autorki studiują pedagogikę w Jastrzębiu Zdroju (Uniwersytet Śląski)
_________________
A gdy serce twe przytłoczy myśl, że żyć nie warto,
z łez ocieraj cudze oczy, chociaż twoich nie otarto. |
